पानी को बारेमा निबन्ध(essay on water in nepali) pani ko barema nibandha

सबै विद्यार्थीहरुको लागि पानी को बारेमा निबन्ध(essay on water in nepali) pani ko barema nibandha 150, 200, 250, 300, 500 शब्दमा दिएको छ।

पानी को बारेमा निबन्ध(essay on water in nepali) pani ko barema nibandha

निबन्ध 1

पानी को बारेमा निबन्ध 150 शब्दमा | essay on water in nepali 150 words | pani ko barema nibandha 150 shabdama

पानी भनेको के हो भन्नाले जीवन बचाउने विश्वव्यापी विलायक पृथ्वीमा जीवित प्राणीहरूको अस्तित्वको लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण तत्व हो। नेपाल जल स्रोतमा दोस्रो स्थानमा रहेको छ।

पानी प्राय: पदार्थको तीन अवस्थामा पाइन्छ, अर्थात् तरल, ठोस र ग्यास। पानीका सबै तीन प्रकारहरू मानव जातिको अस्तित्वको लागि महत्त्वपूर्ण छ। पानी, एक गैर-नवीकरणीय स्रोत भएकोले पुनःपूर्तिको कुनै स्रोत बिना नै द्रुत दरमा खस्कँदैछ। पिउने पानीलाई पुनः भरिपूर्ण गर्न र पुन: उत्पन्न गर्न सकिन्छ भन्ने एक मात्र तरिका वातावरणमा स्वस्थ पानी चक्र मार्फत हो। यो जलचक्र राम्रोसँग कायम राख्न मानव जातिले प्राकृतिक चक्र जंगल, कोइला र प्राकृतिक ग्यासको उपयोग गरी जीवनको चक्रलाई कुनै हानि नगरी उपयोग गर्न सिक्नु पर्छ।

पानीले सतही जनावरहरू, बोटबिरुवाहरु , जलीय बोट र जनावरहरूका सम्पुर्ण जीवनका सबै रूपहरूलाई समर्थन गर्दछ। जल स्रोत यस बोटमा भएका सबै प्राणीहरूको स्वामित्वमा छ र मानिसहरू पानीको लोभमा स्वार्थी हुनु हुँदैन। ठुला बाध र मानव निर्मित जलाशयहरूको अनियोजित निर्माणले प्राकृतिक जीवनशैलीमा सबैलाई पानीको वास्तविक चक्रलाई असर गरेको छ। यसले विश्वको विभिन्न भागहरुमा व्यापक खडेरी र बाढी ल्याएको छ।

पानीको कुशलतापूर्वक प्रयोग गर्न सबै मानिसहरु एकसाथ आउनुपर्दछ र जीवनको प्राकृतिक चक्रमा आफूलाई डुबाउनु हुँदैन र प्रकृति आफैंमा सफल हुन दिनुहोस्।

निबन्ध 2

पानी को बारेमा निबन्ध 200 शब्दमा | essay on water in nepali 200 words | pani ko barema nibandha 200 shabdama

पानी पृथ्वीमा सबै जीवित प्राणीहरूको लागि आवश्यक छ। कुनै पशु बोटबिना पानी बिना बाँच्न सक्दैन। मरुभूमिमा बस्ने जनावरहरूलाई पनि शरीरको शारीरिक प्रक्रिया गर्न पानीको आवश्यकता पर्छ। त्यसैले हामी भन्न सक्छौं पानी हामीले सास फेर्ने हावा जत्तिकै महत्त्वपूर्ण छ। त्यस्तो अवस्थामा हामीले आफूलाई वास्तवमै भाग्यशाली मान्नु पर्छ किनकि हामी त्यस्तो देशको नागरिक हौं जुनसँग यसको सिमाना भित्र हजार भन्दा बढी नदी र प्रवाह छ।

यद्यपि, वास्तविकताले हामीलाई त्यसका बारे उत्साहित हुन सुझाव दिँदैन किनकि पानीको अभाव एकै समयमा हामीले भोगिरहेको एक जल समस्या हो। यो धेरै विडम्बनापूर्ण छ कि हामीले त्यस तरिकाले बाँच्नु पर्छ। यस समस्याको मुख्य पीडितहरू राजधानी शहरमा बसोबास गर्ने मानिसहरू हुन् जुन सबैभन्दा ठूलो र सब भन्दा बढी जनसंख्या भएको नेपाल हो। सबै धारा र प्राकृतिक स्रोतको अगाडि बाल्टिनको लामो लाइन देख्न सकिन्छ।

मानिसहरू कहिलेकाँही पानीको लागि संघर्ष गर्छन् र यो एउटा डरलाग्दो त्रासदी हो कि जब मानिसहरू जलस्रोतमा धनी देशहरूमध्ये एक हुन् तब मानिसहरू यस अवस्थाबाट गुज्रनु पर्छ। समस्या पहिले नै खतरनाक उचाइमा पुगेको छ। जब उनीहरूको नलहरूमा पानी आउँछन् तब मान्छेहरू जसरी उनीहरूको जन्मदिन वा तिनीहरूको पदोन्नति दिन मनाउँछन्। यो एक अवसर हो। सायद नियमित रूपमा नुहाउन वा लुगा धुने क्षमता कसैलाई छैन।

यो उच्च समय हो हामीले हाम्रो पक्षबाट केहि गर्न प्रयास गर्न सुरु गर्यौं र समस्याको लागि सरकारलाई दोष नदिनु हो। हामी प्रत्येकले गर्न सक्ने सबैभन्दा पहिले र महत्त्वपूर्ण कामहरू भनेको पानीको दुरुपयोग रोक्नु हो र जनतालाई कम सिर्जना गर्ने प्रयास गर्नु हो। यश संसारमा सिमित मात्रामा शुद्ध पानी छ्न। पृथ्वीको सतहको ७० प्रतिशत पानी पानीबाट बनेको छ जसबाट ३ प्रतिशत मात्र ताजा पानी मानव उपभोगका लागि हो। मानव शरीरको ६० प्रतिशत भन्दा बढी पानीले बनेको छ।

निष्कर्षमा पानी जीवनको आधार हो। हामी सबैले पानीको संरक्षण र उचित सदुपयोग गर्न आवश्यक छ। यस सम्बन्धि कुरालाई हामी सबै र सरकार मिलि पानीको दुरुपयोग हुनबाट बचाउन जनचेतना फैलाउनु पर्छ।

निबन्ध 3

पानी को बारेमा निबन्ध 250 शब्दमा | Water essay in nepali 250 words | pani ko barema nibandha 250 shabdama

परिचय

पानी जीवनको सबैभन्दा आधारभूत आवश्यकताहरू मध्ये एक हो र यो बिना बाँच्न असम्भव छ। पृथ्वीमा रहेका प्रत्येक जीवित मानिसहरुलाई आफ्नो शरीरको उचित कामका लागि पानीको आवश्यकता छ। यसले हामीलाई बाँच्न मात्र मद्दत गर्दैन बरु हाम्रो दैनिक क्रियाकलापमा पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। हाम्रो पृथ्वी नै ७० प्रतिशत पानीले बनेको छ र बाकी भागमा सम्पुर्ण निर्जीव र  सजीव प्राणीहरु छन। तर सबै पानी उपभोगका लागि सुरक्षित छैनन्।

त्यसोभए हामीले यसको महत्त्व बुझ्नुपर्दछ र यसलाई बुद्धिमानीपूर्वक प्रयोग गर्नु पर्छ। पानी बिनाको जीवन बंजर भुमि जस्तै हुन्छ। हामी विश्वको विभिन्न भागहरुमा पानीको अभाव देख्न सक्छौं, त्यसैले यो पानी संरक्षण को लागी उच्च समय हो।

कृषिमा पानी प्रयोग

पानी नेपालको मुख्य व्यवसाय भएकोले कृषि क्षेत्रमा व्यापक रूपमा प्रयोग गरिन्छ। सिँचाइ र गाईवस्तुहरूको पोषण प्रक्रियाको लागि ठूलो पानी चाहिन्छ। त्यसकारण किसानहरूले बढी पानी प्रयोग गर्छन् र ठूलो रूपमा यसमा निर्भर छन्।

उद्योगमा पानी प्रयोग

उद्योगहरूलाई विभिन्न उद्देश्यहरूको लागि पानीको आवश्यक पर्दछ, जस्तै केहि चीजहरूको प्रशोधन, चिसो र निर्माण। थप रूपमा, थर्मल पावर प्लान्टले ठूलो मात्रामा पानी प्रयोग गर्दछ।

घरको उद्देश्यका लागि पानीको प्रयोग

यी सबै बाहेक, पानी पनि घरेलु उद्देश्यहरू जस्तै पिउने, लुगा धुने, सफा गर्ने, बगैंचामा प्रयोग गरिन्छ। यसप्रकार, हामीलाई जीवनको केही आधारभूत कार्यहरू सञ्चालन गर्न पानी चाहिन्छ।

जीवनको लागि पानी आवश्यक छ बिरूवाहरू र जनावरहरूलाई बाँच्नको निम्ति पानी चाहिन्छ। पानी जीवनको एक अनिवार्य घटक हो जसले एकलाई बाँच्न र राम्रोसँग कार्य गर्न मद्दत गर्दछ। यद्यपि मानिसहरू पानीको अभावका बारे अनजान छन् र यसका नतिजाहरूको बारेमा सोच्दै पनि यस प्राकृतिक स्रोतको शोषण गर्न जारी राख्छन्।

निष्कर्ष

तसर्थ एक घण्टाको आवश्यकता भनेको सरकारसँग एक हुनु र हाम्रा भावी पुस्ताहरूका लागि पानी संरक्षणका लागि उपचारात्मक उपायहरू गर्नु र ढिलो हुनु अघि यसलाई बुद्धिमानीपूर्वक प्रयोग गर्नु हो। सरकारले पानीको बचत गर्न दिइएका निर्देशनहरू पालना गर्नुपर्दछ र ती मध्ये एउटा वर्षा पानी संकलन हो - पानी बचाउने र यसलाई विभिन्न उद्देश्यका लागि प्रयोग गर्ने उत्तम तरिका हो।

निबन्ध 4

पानी को बारेमा निबन्ध 300 शब्दमा | Essay about water in nepali 300 words | pani ko barema nibandha 300 shabdama

पानी, जीवनको सारमा निर्णायक घटक, हाम्रो ग्रहमा जीवनको लागि र फस्टाउनको लागि अक्सिजन बाहेक, सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण अपर अक्षय स्रोत हो। पानी जसले ग्रहको अनुहारको लगभग एक तिहाई हिस्सा बनाउँदछ केवल १ प्रतिशत देखि २.७५ प्रतिशत ताजा छ जुन वास्तवमा मानव, जनावर र बोटबिरुवाले प्रयोग गर्न सक्दछ।

यो सानो प्रतिशतको ताजा पानी सबै जीवित प्राणीहरूले उनीहरूको विकास र अस्तित्वका लागि प्रयोग गर्छन्। बोटबिरुवा र रूखहरूले प्रकाश संश्लेषण बढ्नको लागि यसलाई प्रयोग गर्दछ। जनावर र मानिसहरु पानी पिउन र नुहाउन दिन प्रयोग गर्छन्। त्यसकारण, पछिको विवेकी प्रयोगलाई अनुसरण गर्नुपर्नेछ किनकि पानी अपर्याप्त हुने र लगातार बृद्धि हुने दरमा घट्ने हो। यस दरमा, पानी भावी पुस्ताहरूका लागि अनावश्यक हुनेछ, जसको मतलब पृथ्वीमा जीवन अस्तित्वमा हुनेछ।

समुद्रमा रहेको पानी, जुन नुनिलो पानी हो, मानिस र जमिन जनावरहरूले खानु हुँदैन। तर यो पानी केहि जलीय जीवन को लागि एक जीवन रेखा को रूप मा कार्य गर्दछ। पिउने र गैर पिउने दुबै किसिमका पानीका स्रोतहरू छन्, संसारमा सतह पानी, वर्षा पानी, भूजल, कुवा पानी, ताल ताल, नदीको पानी, हिमनदी, हिउँ आदि। यी सबै निकायहरु मुख्य पानीको स्रोतहरु छन्। यी जलधारालाई सँधै भरि रहनको लागि स्वस्थ जल चक्रलाई हाम्रो इकोसिस्टममा कायम राख्नु पर्दछ। पानी चक्रमा थोरै गडबडीले विश्व तापक्रम, बाढी र खडेरी निम्त्याउन सक्छ।

पानीको उपयोग

मानिसहरुले पानी नुहाउन, खाना पकाउन, धुन, पिउन आदि प्रयोग गर्छन्,

उद्योग र कारखानाले पानीलाई निर्माण कार्यको लागि प्रयोग गर्दछन्,

जनावरहरूले पिउन र नुहाउन पानी प्रयोग गर्छन्,

बोटबिरुवा र रूखहरूले पानी हुर्काउन र खाना उत्पादन गर्न प्रयोग गर्छन्,

किसानहरू जमिन खेती गर्न र जनसंख्याको भोक मेटाउन पानी प्रयोग गर्छन्,

पावर प्लान्ट र आणविक बोटहरूले पानी र उर्जा उत्पादन गर्न प्रयोग गर्छन्।

पानी मानव शरीरको लागि किन महत्त्वपूर्ण छ?

हाम्रो शरीरको ६०% भन्दा बढी पानीले बनेको छ।  यो बिना, मानव जाति बाँच्ने छैन,

हाम्रो शरीरको पानीले शरीरको तापक्रमलाई नियमित गर्न मद्दत गर्दछ,

यसले हाम्रो अङग र टिश्युलाई ओसिलो र कार्यशील राख्छ,

यसले हाम्रो शरीर भित्र लिने खानालाई पचाउन र भत्काउन मद्दत गर्दछ,

यसले हाम्रो छाला स्वस्थ र पौष्टिक राख्छ।

अर्को विश्व युद्ध पानीको लागि लडिनेछ। भारत र पाकिस्तानले सिन्धु नदी, टर्की, सिरिया र इराकमा टिग्रीस-युफ्रेटिस नदीको पानी, कर्नाटक र तमिलनाडुमा काभेरी नदीको बिरूद्ध लडाई गर्दै भारतमा लडाई जस्ता उदाहरणका साथ आजका विश्वमा यसको लक्षणहरू पहिलेदेखि नै देख्न सकिन्छ। यदि अब आफैंलाई ध्यान दिएन भने, सजीलै विश्वयुद्धमा मानवजातिका लागि विनाशकारी प्रभाव निम्त्याउँछ।

यी सबै कुराले मानिसजातिको लोप हुन जान अघि विभिन्न देशका सबै सरकार, मानिस, व्यवसाय र संगठनले भेला हुनुपर्दछ र भविष्यमा पानीको उत्तरदायी उपयोगका लागि उचित नीति र कानून बनाउनुपर्नेछ।

निबन्ध 5

पानी को बारेमा निबन्ध 500 शब्दमा | essay about water in nepali 500words | pani ko barema nibandha 500 shabdama

पानी बिना जीवनको कल्पना गर्न सकिदैन। यो वैज्ञानिक तथ्य हो कि यस पृथ्वीमा जीवनको मूल पानीमा छ। प्रकृतिले जीवन रोपेको छ र त्यहाँबाट पृथ्वीको भण्डारमा जन्तुहरू फैलिएको छ। जसरी हामी प्राण बिना बाँच्न सक्दैनौं, त्यस्तै पानीको अभावमा जीवनका सबै लक्षणहरू हराउनु प्राकृतिक कुरा हो। पानी सबै वनस्पति र जीव जन्तुहरूको लागि अत्यावश्यक तत्व हो, तर मानव समुदायको लागि यसको उपयोगिता धेरै गुणा छ। दैनिक जीवनका कार्यहरूदेखि सामुदायिक कार्यहरू, वैज्ञानिक कार्यहरू र विभिन्न क्रियाकलापहरू पानीको स्रोत हो, त्यसैले यो भनिन्छ कि पानी जीवन हो।

सफा पिउने पानी

प्रकृति मानव कालदेखि नै मान्छेको साथी भएको छ।  प्रकृतिका पाँच तत्वहरूमध्ये जुनबाट मानिस विकास र फस्टाउँदछ, पानीको आफ्नै ठाउँ छ। तर द्रुत वैज्ञानिक र प्राविधिक उपलब्धिहरूले पानीको उपलब्धता र स्वच्छतालाई ग्रहण गरिसकेका छन।

२० औं शताब्दीमा, भूमिगतमा लुकाइएको नयाँ आविष्कारले पानीको पनि शोषण हुन थाल्यो। यसै कारणले जमिनमा पानीको सतहमा गडबड हुन थाल्यो र जमिनबाट पानीको मात्रा घट्दै गयो। भूमिगत पानीको अन्धाधुन्ध दोहनको लागि विश्व मञ्चमा धेरै वार्ताहरू आयोजना गरिएको छ तर २१ औं शताब्दीको पहिलो दशकमा पनि कुनै समाधान भेटिएन।

सफा पिउने पानीको लागि अनिकाल जताततै देखिन्छ, पुरानो समयमा त्यहाँ पानीको अपशिष्ट थिएन। मानिसहरु आवश्यकता अनुसार श्रम शक्ति द्वारा इनार, कुवा, पोखरी, रहट र अन्य विधिहरु प्रयोग गरेर भूमिबाट पानीको शोषण गर्थे।

तर मेकानिकल युगमा पानी विद्युतीय शक्ति प्रयोग गरेर नष्ट हुँदै गइरहेको छ र सबै मेट्रिक टन पानी यस प्रकारले समुद्रको नुन पानीमा जान्छ। समुद्रको नुनिलो पानीको कारणले, यो हाम्रो पिउने र अन्य क्रियाकलापहरूको लागि बेकार साबित हुन्छ।

पानी संरक्षण

मानवहरूको लागि उपयोगी पानीलाई व्यर्थ नराख्न भन्ने क्रममा मानवहरूको लागि उपयुक्त पानीको संरक्षण गर्नुपर्दछ भन्ने कुरामा ध्यान दिइयो, यसका लागि वैज्ञानिकहरूले धेरै प्रकारका विधिहरू अपनाउने कुरामा जोड दिएका छन्। धेरै देशहरूमा वर्षाको पानी संरक्षण गर्ने उपायहरू पनि पत्ता लागेको छ।

घरको छत यसरी बनाइएको छ कि यसले वर्षाको पानी संकलन गर्न सक्दछ, जस पछि यो पानी नल पाइपबाट चाहिएको गन्तव्यमा पुर्‍याइन्छ र यसैले वर्षाको पानी सुरक्षित हुन्छ।

त्यस्तै जमिनमा रूखहरू र बोटबिरुवाहरू बढाउँदा पानीको अनावश्यक बृद्धिलाई पनि रोक्न सकिन्छ। यस जग्गाबाट आउने पानीको यथोचित दुरूपयोग गर्नुपर्छ। धाराबाट पानीको अनावश्यक बृद्धिलाई पनि रोकिनु पर्छ।

यदि प्राकृतिक पानीको मात्रा कम वा थकित छ भने, यसलाई पुन: प्राप्ति गर्न असम्भव हुनेछ। त्यसकारण यसको संरक्षणमा ध्यान दिइनु पर्दछ र पानीलाई व्यर्थबाट बचाउनुपर्दछ।

पानी प्रदूषण रोक्न

एकातिर मानिस वैज्ञानिक उपलब्धिहरु हासिल गरेर आफूलाई गर्व तुल्याएको छ भने अर्कोतर्फ उसले प्रकृतिसँग खेल्दै आफूलाई प्रकृतिको क्रोध बनाएको छ।  प्राविधिक प्रगति संग, प्रदूषण को समस्या पनि एक भयानक रूप मा ग्रहण गरेको छ।

जसरी सुरसाको अनुहार हनुमान जीलाई निगल्न बढेको थियो, त्यसरी नै प्रदूषणले भयंकर रूप लिइरहेको छ। वास्तवमा हावा, पानी, माटो, बोटबिरुवा र जनावरहरू मिलेर वातावरण बनाउँछन्। जब मानवले उनीहरूको विकासको खोजीमा तिनीहरूको सीमितता बाहिर प्रयोग गर्दछन्, तब प्रकृतिका यी घटकहरू प्रदूषित हुन्छन् र प्रकृतिको प्राकृतिक सन्तुलन गडबडी हुन्छ।

गंगा र यमुना जस्ता पवित्र नदीहरूको पानी आज पनि धेरै ठाउँमा पिउन योग्य छैन। प्रदूषित पानी मानव शरीरमा पुग्छ र हड्डीको क्यान्सर जस्ता भयानक रोगहरूलाई जन्म दिन्छ। यी सबै प्रदूषण रोक्नका लागि उपायहरू सुनिश्चित गर्न सन १९७२ मा स्टकहोल्ममा 'विश्व वातावरण संरक्षण सम्मेलन' आयोजना गरिएको थियो, त्यसैले 'विनाश विनाको विकास' भन्ने नारा दिइन्छ।

हामीले पानीलाई प्रदूषणबाट जोगाउनुपर्नेछ र यस जल संरक्षण र यसको सफाईले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछ।पानी हाम्रो जीवनको एक महत्त्वपूर्ण इकाई हो। आउँदै गरेको समयमा हामीले पानीलाई धेरै मात्रामा जोगाउनु पर्नेछ किनकि पृथ्वीमा शुद्ध पानी एकदम थोरै मात्रामा बाँकी छ र जुन पानी शुद्ध छ त्यो मानव वैज्ञानिक क्रियाकलापहरूले प्रदूषित गर्दैछ। हामीले पानी संरक्षण गर्नुपर्दछ ताकि हाम्रो भविष्यका महान् पुस्ताहरूले सुरक्षित जीवन बिताउन सक्दछन्। पानीको महत्व पृथ्वीमा हामी सबैले बुझ्नु पर्छ।