वैदेशिक रोजगारको बारेमा निबन्ध | Baideshik rojgar essay in nepali

आज वैदेशिक रोजगारको बारेमा निबन्ध(baideshik rojgar essay in nepali) सबै कक्षाका विद्यार्थीका लागि 150, 200, 250, 300, 500 शब्दहरुमा निबन्ध छन् ।

वैदेशिक रोजगारको बारेमा निबन्ध | Baideshik rojgar essay in nepali

निबन्ध १

वैदेशिक रोजगारको बारेमा निबन्ध 150 शब्दमा | Essay on baideshik in nepali 150 words

वैदेशिक रोजगार हाम्रो आधारभूत आवश्यकता हो। रोटी, कपडा, घर मानिसको सबैभन्दा ठूलो आवश्यकता हो, तर हामी रोजगारी बिना त्यो प्राप्त गर्न सक्दैनौं। रोजगार भनेको कुनै पनि माध्यम हो जुन हामी आफ्नो आजीविका कमाउन सक्छौं। प्रत्येक व्यक्तिले आफ्नो जीवनमा रोजगारीको केही माध्यम छनौट गर्नुपर्दछ। रोजगारले हामीलाई पैसा मात्र दिदैन तर ज्ञान र प्रगतिको अवसर पनि दिन्छ। 

नेपाल कृषि प्रधान देश हो जहाँ अधिकांश मानिसहरूले कृषिमार्फत आफ्नो जीविका चलाउँछन्। तर नेपालका व्यक्तिहरू धेरै बेरोजगार छन् उनीहरुले काम पाएका छैन  जसले तिनीहरूलाई तलब कमाउन बिदेश जानु परेको छ। यसलाई बिदेशी रोजगार पनि भन्न सकिन्छ। केही व्यक्तिहरूले स्वयं रोजगार केही पैसा कमाउँछन् जुन उनीहरू आफैंले सुरु गर्छन्।

बिदेशी रोजगारमा जानुका धेरै कारणहरु छन् जस मध्ये जनसंख्या वृद्धि, ढिलो आर्थिक विकास, मौसमी व्यवसाय, औद्योगिक क्षेत्रमा कम विकास, घरेलु उद्योगमा कमी आदि हुन।

यस वैदेशिक रोजगारको समस्याका समाधानहरु यी हुन जस्तै जनसंख्या माथि सहि तरिकाले नियन्त्रण गर्नु, शिक्षा व्यवस्थामा बढी मात्रामा ध्यानाकर्षण गर्नु, औद्योगिक विकासको क्षेत्रमा बढावा दिनु, बिदेशी कम्पनी खोल्नलाई प्रोत्साहन गर्नु, सरकारले सबैका लागि देशमै रोजगार अवसर सृजना गर्नु आदि।

रोजगार सीधा शिक्षा संग जोडिएको छ। यदि एक व्यक्ति रोजगार कमाउन चाहान्छ भने उसको शिक्षा हुनु आवश्यक छ, ऊ आफूले काम गर्ने क्षेत्रको ज्ञान हुनुपर्दछ। सरकारले पनि मानिसहरूलाई रोजगारीका लागि प्रशिक्षण दिन शुरू गर्यो ताकि उनीहरू दक्ष हुन र रोजगारी पाउन सकून्।

निबन्ध २

वैदेशिक रोजगारको बारेमा निबन्ध 200 शब्दमा | Essay on baideshik in nepali 200 words

बेरोजगारी समाजको लागि श्राप हो। यसले व्यक्तिमा नराम्रो प्रभाव पार्छ तर बेरोजगारीले सम्पूर्ण समाजलाई पनि असर गर्छ। त्यहाँ धेरै कारणहरू छन् जसले वैदेशिक रोजगारीलाई निम्त्याउँछ। यहाँ यी कारकहरू विस्तृत रूपमा वर्णन गरिएको छ र यो समस्या नियन्त्रण गर्न सम्भावित समाधानहरू दिइन्छ।

वैदेशिक रोजगारीमा जाने कारणहरू

जनसंख्या वृद्धि

हाम्रो देशको जनसंख्या बृद्धि बेरोजगारीको एक मुख्य कारण हो। जसले गर्दा युवाहरूलाई बिदेशमा रोजगार गर्न जानू परेका छन्।

ढिलो आर्थिक बृद्धि

देशको सुस्त आर्थिक विकासको परिणाम स्वरूप, मानिसहरूलाई कम रोजगारीका अवसरहरू प्राप्त हुन्छ, जसले बिदेशी रोजगारी गर्न बढाउँदछ।

मौसमी व्यापार

देशको जनसंख्याको अधिकांश हिस्सा कृषिमा संलग्न छ। एक मौसमी व्यवसाय भएकोले, यसले वर्षको निश्चित समयको लागि मात्र काम अवसर प्रदान गर्दछ।

औद्योगिक क्षेत्रको सुस्त बृद्धि

मुलुकमा औद्योगिक क्षेत्रको बृद्धि एकदमै ढिलो छ। यसैले यस क्षेत्र मा रोजगार अवसर सीमित छन्।

कुटीर उद्योगमा अस्वीकार

कुटीर उद्योगमा उत्पादन ठूलो गिरावट आएको छ र यस कारण धेरै कारीगर बेरोजगार छन्। यस कारणले गर्दा उसलाई बिदेश जानू परेको छ।

वैदेशिक रोजगारी अन्त्य गर्न सम्भावित समाधानहरू

जनसंख्या नियन्त्रण

यो सही समय हो जब नेपाल सरकारले देशको जनसंख्या नियन्त्रण गर्न कडा कदम चाल्नुपर्दछ।

शिक्षा प्रणाली

नेपालमा शिक्षा प्रणाली कौशल विकासको सट्टा सैद्धान्तिक पक्षमा केन्द्रित छ। दक्ष जनशक्ति उत्पादन गर्न प्रणाली सुधार गर्नुपर्नेछ।

औद्योगिकीकरण

जनतालाई बढी रोजगारीको अवसर सिर्जना गर्न सरकारले औद्योगिक क्षेत्रको प्रवर्धन गर्नका लागि कदम चाल्नुपर्दछ।

विदेशी कम्पनीहरू

सरकारले वैदेशिक कम्पनीहरूलाई थप रोजगारीका अवसर सिर्जना गर्नका लागि उनीहरूको युनिट खोल्न प्रोत्साहित गर्नुपर्दछ।

रोजगार अवसरहरू

ग्रामीण क्षेत्रमा निश्चित समयमा काम गरेर बाँकी रहेका बेरोजगार मानिसहरूलाई रोजगारीको अवसर सिर्जना गर्नुपर्दछ।

निष्कर्ष

देशमा बेरोजगारीको समस्या लामो समय देखि रहेको छ।  यद्यपि सरकारले रोजगारी सिर्जनाका लागि धेरै कार्यक्रमहरू शुरू गर्नु पर्छ ताकि हाम्रा नेपाली युवाहरूलाई वैदेशिक रोजगारमा जानू नपरोस् तर वांछित प्रगति अहिलेसम्म हासिल हुन सकेको छैन। नीति निर्माताहरू र नागरिकहरूले अधिक रोजगारी सिर्जना गर्नका साथै रोजगारका लागि उचित सीपहरू प्राप्त गर्न सामूहिक प्रयास गर्न आवश्यक छ।

निबन्ध ३

वैदेशिक रोजगारको बारेमा निबन्ध 250 शब्दमा | Essay on baideshik in nepali 250 words

जब कुनै मानिसले जीविका आर्जन गर्न काम पाउँदैन र भोकभोकै बस्दछ भने उसलाई बेरोजगार भनिन्छ। तसर्थ बेरोजगारी भनेको काम नपाउनुको अवस्था हो। जब कुनै देशमा धेरै मानिस बेरोजगारी हुन्छन् भने त्यसलाई बेरोजगारी समस्या भनिन्छ र यो समस्या नेपालमा गम्भीर भइरहेको छ। जसको कारणले गर्दा बिदेश जानू परेको छ जसलाई वैदेशिक रोजगार भनिन्छ।

यो समस्या कति गम्भीर छ भने त्यो यो कुराबाट प्रष्ट हुन्छ कि जब कुनै कार्यालयमा एउटा रिक्तपदको विज्ञापन हुन्छ भने सयौं नेपाली त्यसको लागि आवेदन गर्दछन्। प्रत्येक वर्ष हजारौं नेपाली कामको खोजीमा विदेश गइरहेका छन्। वैदेशिक रोजगारका धेरै कारणहरू छन्। प्रथमतः नेपाल एउटा कृषिमा आधारित देश हो। तर कृषि अब आर्थिक रूपमा लाभदायक छैन भनी सम्झिन्छन्। मानिस यसबाट पलायन हुँदैछन्। उनी कामका लागि बिदेश जान्छन्। तर यहाँ सबैले काम पाउँदैनन्। किनभने काम यहाँ सीमित छ।

नेपालको जनसङ्ख्या छिटो बढिरहेको छ। सबैका लागि कामको सिर्जना गर्न सकिँदैन। तेस्रो कारण हाम्रो शिक्षा पद्धति दोषयुक्त छ। विद्यार्थीलाई श्रमको मर्यादा सिकाउने प्रत्येक वर्ष हाम्रा विद्यालय, महाविद्यालय र विश्वविद्यालयले कारखानाले जस्तै नोकरी प्रवृत्त हजारौं शिक्षित व्यक्ति पैदा गर्छन्, जो अफिसमा काम गर्न चाहन्छन्। तर सबैलाई अफिसको काम उपलब्ध गराउन असम्भव हुन्छ। उनीहरू श्रमिक वा रिक्सा चलाउनु जस्ता काम गर्न प्रतिष्ठा विपरीत ठान्दछन्। जसले वैदेशिक रोजगार को अवस्था उत्पन्न गर्दछ।

वैदेशिक रोजगारले अनेकौं समस्याहरु सिर्जना गर्दछ। धेरै रोजगार मानिसहरू गैरसामाजिक र गैरकानुनी क्रियाकलापमा संलग्न हुन्छन्। उनीहरु अपराधी बन्छन् र तस्करी, चोरी जस्ता अपराध गर्दछन्। उनीहरू नोकरीको खोजीमा विदेश जान्छन् जहाँ उनीहरूको शोषण हुन्छ। कतिपय कति निराश हुन्छन् भने लागुपदार्थको सेवनी बन्छन्।

वैदेशिक रोजगारी समस्याको समाधान हुनुपर्छ। एउट समाधान जनसङ्ख्या वृद्धिमा नियन्त्रण गर्नुपर्छ। दोस्रो कुरा काममुखी शिक्षा लागू गर्नुपर्छ। प्राविधिक शिक्षा कार्यमुखी शिक्षा हो। बेरोजगारहरूलाई सरकारले आर्थिक सहायता दिनुपर्छ। ताकि उनीहरू कुनै व्यापार सुरु गर्न सकून् अथवा साना उद्योगहरू सञ्चालन गर्न सकून्। यस प्रकार वैदेशिक रोजगार समस्या समाधान गर्न सकिन्छ।

निबन्ध ४

वैदेशिक रोजगारको बारेमा निबन्ध 300 शब्दमा | Essay on baideshik in nepali 300 words

बेरोजगारी एक जटिल समस्या हो - बेरोजगारीको समस्याले व्यक्ति, समाज र राष्ट्रलाई ठूलो असर गरिरहेको छ।  देशका युवाहरू निराश हुँदैछन्।  सामाजिक जीवनको स्तरमा गिरावट आएको छ।  भ्रष्टाचार बढ्दै छ। जसले गर्दा नेपाली युवाहरूलाई बिदेश मा गएर पैसा कमाउनु परेको छ। यसैलाई वैदेशिक रोजगार भनिन्छ।

घूसखोरी र दुराचारलाई प्रोत्साहित गरिएको छ।  बेरोजगारीले युवामा ठूलो असन्तुष्टि पैदा गर्दैछ।  यस कारण आन्दोलन गर्ने प्रवृत्तिले देशमा अशान्ति र अराजकता फैलाइरहेको छ। यस्तो अवस्थामा उनीहरु बेरोजगार हुन्छन् र जीवन धान्नलाई पैसाको अभाव हुन थाल्छ जसले गर्दा बिदेशमा काम गर्न जान्छन्।

वैदेशिक रोजगारमा जनका प्रमुख कारणहरू - यो समस्या समाधान गर्न यसको कारणहरू र यसलाई समाधान गर्न उपायहरू विचार गर्नु उपयुक्त हुन सक्छ।  यस समस्याका मुख्य कारणहरू हुन्- जनसंख्यामा अप्रत्याशित वृद्धि, गलत आरक्षण नीति, रोजगार उन्मुख शिक्षाको कमी, दक्ष तथा गतिलो तालिमको कमि आदि।  यस बाहेक साना कुटीर उद्योगको पतन र मेकानिकीकरणको अत्यधिक पदोन्नति पनि बेरोजगारीको प्रमुख कारण हो।

समस्या समाधान गर्ने उपाय - बेरोजगारीको यो भयानक समस्या समाधान गर्न माथिका कारणहरू समाधान गर्नु आवश्यक छ।  यस दिशामा हाम्रो पहिलो कार्य भनेको बढ्दो जनसंख्यालाई नियन्त्रण र रोक्नु हो।  परिवार योजना र विवाहको उमेर सीमा बढाउँदै, तपाईं यस समस्याको केही समाधान गर्नमा सफल हुन सक्नुहुन्छ।

साना र कुटीर उद्योगहरूको विकास गर्नुपर्नेछ।  कृषि उत्पादन बढाउन पनि प्रयास गर्नु पर्ने हुन्छ। बिदेशी कम्पनी खोल्न सरकारले प्रोत्साहन गर्नु पर्छ,  मशीनीकरणको विकास पनि द्रुत गतिमा फैलनुपर्नेछ। शिक्षा प्रणालीमा क्रान्तिकारी परिवर्तनहरूको माध्यमबाट यसलाई व्यवसाय उन्मुख बनाउनु र आत्मनिर्भरता र स्वरोजगार फैलाउनु आवश्यक छ।  त्यस्ता आर्थिक कार्यक्रमहरू देशभित्रै लागू गरिनुपर्दछ, जहाँ अधिकतम रोजगारी उपलब्ध गराउन सकिन्छ।

निष्कर्ष- यसैले समस्याको समाधानका लागि हामीले सरकार र गैरसरकारी सबै तहमा प्रयास गर्नु आवश्यक छ। यस समस्याको समाधानका लागि सार्वजनिक सहयोग सबै भन्दा वांछनीय छ। एक राष्ट्रव्यापी समस्या मान्दै, यदि सबै यस संकल्पको साथ समाधानमा सामिल भए, भने कुनै पनि शक्तिले यसलाई बाधा गर्न सक्दैन। सरकारले विभिन्न किसिमको योजनाहरु बनाउनु पर्छ। शिक्षामा राम्रो सुधार तथा विकासमा जोड दिनु पर्छ।

निबन्ध ५

वैदेशिक रोजगारको बारेमा निबन्ध 500 शब्दमा | Essay on baideshik in nepali 500 words

परिचय -

वैदेशिक रोजगार धेरै वर्ष बितिसक्दा पनि, नेपाल दिनदिनै नयाँ समस्याको सामना गरिरहेको देखिन्छ, जसमध्ये एउटा प्रमुख वैदेशिक बेरोजगारी हो। यो कारण व्यक्तिको आधारभूत आवश्यकता पनि पूरा हुन्छ तर आफ्नो देश र परिवार बाट धेरै टाढा हुन्छ।

वैदेशिक रोजगारी भनेको के हो?  -

वैदेशिक रोजगारीलाई त्यो ठाउँलाई भनिन्छ जब धेरै व्यक्तिहरू एक देश देखि अर्को देशमा काम गरिरहेका हुन्छन् र उनीहरू प्रचलित ज्यालादरमा काम गर्न सक्षम हुन्छन्। अर्को शब्दमा, वैदेशिक रोजगारी मानसिक र शारीरिक रूपमा सक्षम र काम गर्न इच्छुक व्यक्तिहरूलाई प्रचलित पारिश्रमिक दरमा (काम) रोजगारीको उपलब्धता हो।

वैदेशिक रोजगारीमा जानका कारणहरु

बेरोजगारीको समस्या हाम्रो विकास र शान्तिका लागि निरन्तर ठूलो बाधक बन्न गइरहेको छ। हामीको वैदेशिक रोजगारीमा जानका केही मुख्य कारणहरू यस प्रकार छन्।

जनसंख्या वृद्धि - जनसंख्या वृद्धि वैदेशिक रोजगारी जस्तो घातक समस्याको मुख्य कारण हो, जनसंख्याको द्रुत बृद्धिका कारण हामीसँग रोजगारीका अवसरहरू कम छन् किनकि हामीले रोजगारीको अवसरहरू छिटो छिटो विकास गर्न सकेनौं भने हामीले यस समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ।

आर्थिक वृद्धिको सुस्तता - हामीलाई थाहा छ कि नेपाल एक विकासोन्मुख देश हो र आर्थिक बृद्धिको गति पनि ढिलो छ, त्यसैले बढ्दो जनसंख्याको लागि आर्थिक बृद्धिमा कमीको कारण हामी रोजगारका अवसरहरू विकास गर्न सक्दैनौं। यो पनि ठूलो कारण हो वैदेशिक रोजगारीको लागि हो।

यांत्रिकीकरण - मेकानिकीकरण पनि बेरोजगारीको ठूलो कारण हो किनकि निरन्तर टेक्नोलोजी विकासका कारण मेशिन र कम्प्युटरले जनताको हातबाट रोजगारी खोसकेका छन जसको कारण यो समस्याको स्तर बढ्छ।

शिक्षा र योग्यताको अभाव - शिक्षा र योग्यताको अभाव पनि वैदेशिक रोजगारीको मुख्य र ठूलो कारण हो किनभने नेपालमा शिक्षा प्रणाली हामीलाई शिक्षा र योग्यता प्रदान गर्न कतै असक्षम छ र यसको परिणाम बेरोजगारीको रूपमा देखा पर्दछ।

घरेलु वा साना उद्योगको गिरावट - घरेलु उद्योगमा उत्पादन हुने सामानहरू, ती सामानहरू ठूलो मात्रामा उद्योगमा उत्पादन हुन थाले, जसको कारण मानिसहरूले यस समस्याको सामना गर्नुपर्‍यो र घरेलु उद्योगको अन्त्य भयो किनभने सरकार पक्षले पनि घरेलु उद्योगसमेत ऋण र अन्य प्रोत्साहनहरू प्राप्त गर्दैन।

वैदेशिक रोजगारी समाधान

घरेलु उद्योगहरुलाई प्रोत्साहन - सरकार द्वारा घरेलु उद्योगहरुलाई प्रोत्साहन, ऋण आदि प्रदान गरेर घरेलु उद्योग बृद्धि हुनेछ र यसले वैदेशिक रोजगारी जान जस्ता समस्या नियन्त्रण गर्न मद्दत पुर्‍याउँछ।

श्रम गहन प्राविधिक प्राथमिकता - यदि हामीले यस समस्यालाई नियन्त्रण गर्ने हो भने हामीले मेशिनद्वारा उत्पादनको तुलनामा कामदारहरूको उत्पादनलाई प्राथमिकता दिनुपर्नेछ, जसको कारण मानिसहरूले रोजगारी पाउनेछन् र यसले यस समस्यालाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्दछ।

शिक्षा प्रणालीमा सुधार - वैदेशिक रोजगारी हटाउन हामीले आफ्नो शिक्षा प्रणाली परिवर्तन गर्नु वा सुधार गर्नु आवश्यक छ, हामीले व्यावसायिक शिक्षा प्रणालीमा ध्यान दिनुपर्दछ, जुन डाक्टर, इन्जिनियरहरू आदि जस्ता व्यक्तिहरूमा कार्यशील दक्षता र क्षमताहरू सिर्जना गर्न सकिन्छ।

जनसंख्या नियन्त्रण - हामी जनसंख्या नियन्त्रण गरेर पनि यो समस्या समाधान गर्न सक्छौं, हामीले यससम्बन्धी नीति र नियम बनाउनुपर्दछ र उनीहरूको पालना गर्नुपर्दछ।

यांत्रिकीकरण नियन्त्रण - मेशिनले उत्पादन गर्नुको सट्टा हामीले कामदारहरू मार्फत उत्पादन गर्नुपर्दछ, जसले यस समस्यालाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्दछ र मानिसहरूले देशमै रोजगार पाउँछन्।

निष्कर्षमा वैदेशिक रोजगारी त्यो भूत हो जसको कारण धेरै प्रकारका समस्याहरू खडा भइरहेको छ, यो समस्या निरन्तर बढिरहेको छ जसको कारण पारिवारिक हिंसा, केहि समस्या परेका आउन कठिन, घरमा निर्णय लिन समस्या, घरमा अशान्ति र अपहरण जस्ता धेरै घातक समस्याहरू खडा भइरहेको छ। यदि यो भनिन्छ भने यसको जड सबै समस्याहरू गलत हुँदैनन्। देशलाई शान्ति र विकासको दिशामा पुर्‍याउन हामीले यो समस्या समाधान गर्नुपर्नेछ जुन जनसंख्या नियन्त्रण, शिक्षा प्रणालीमा सुधार र मेकानिकीकरण नियन्त्रण आदि द्वारा गर्न सकिन्छ।